Bahar Kutlaması: Hıdrellez ve Islık Dili UNESCO’ya kaydettirildi

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin Türkiye adına icracı birimi olan Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, somut olmayan kültürel miras unsurlarının UNESCO aracılığı ile tüm dünyaya tanıtılmasına ve insanlığın ortak mirası olmasına yönelik çalışmalar yürütmeye devam ediyor. Bu çalışmalar kapsamında 4-8 Aralık 2017 tarihleri arasında Güney Kore Cumhuriyetinin Jeju Adasında gerçekleştirilmekte olan UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması 12. Hükümetlerarası Komite Toplantısında Ülkemiz adına “Islık Dili” adlı somut olmayan kültürel miras unsurumuz UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine oy birliğiyle kaydedilmiştir.

Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinin dağlık ve engebeli yapısı ve zorlu ekolojik koşulları, Türkiye’nin diğer bölgelerinden farklı özelliklere sahip kültürel pratiklerin gelişmesine sebep olmuştur. Bölgenin dağlık, engebeli arazilerinde konut yerleşimlerinin birbirinden uzak olduğu bilinmektedir. Bölge insanı, günlük hayatta konuşma dili ile iletişimin teknik olarak imkânsız olduğu uzak mesafeler arasında iletişim kurma ihtiyacının oluştuğu durumlarda, ıslığın çıkarmış olduğu yüksek ses hacminden faydalanarak bu ihtiyacını gidermektedir. Islık dili; parmak, dil, diş, dudak ve yanaklar yardımıyla oluşan “ıslık”ın, kelime değeri kazanmasıyla kurulan iletişim sisteminin adıdır. Günümüzde, başta Giresun, Ordu ve Gümüşhane olmak üzere Doğu Karadeniz Bölgesinde kullanılmaktadır.

Aynı toplantıda Ülkemizin moderatörlüğünde Makedonya ile birlikte hazırlanan “Bahar Kutlamaları: Hıdrellez” adlı ortak somut olmayan kültürel miras unsurumuz İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kaydettirilmiştir.

Anadolu’da tarih öncesi çağlardan bu yana mevsimsel bir döngü çerçevesinde insanlar, kış mevsiminin bitişi ile birlikte doğanın uyanışını çeşitli ritüeller ve seremonilerle kutlamaktadır. Bu seremonilerden en önemlisi günümüzde de Balkanlar’dan Orta Asya’ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada kutlanan Hıdrellezdir. Hıdrellez kutlamaları farklı kültürlerin birbirleri ile nasıl etkileşim halinde olduklarını gösteren en önemli kültürel unsurlardan bir tanesidir. Unsur, Türkiye’de Trakya başta olmak üzere tüm coğrafi bölgelerde yaşatılmaktadır.

171 ülkenin taraf olduğu UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO’nun üst düzey icra organı olan yürütme kuruluna seçilerek söz sahibi olan Türkiye’nin, Ülkemiz adına iki unsurun kaydettirilmesiyle, Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde kayıtlı unsur sayısı 16’ya çıkmıştır. Ülkemiz, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine en çok unsur kaydettiren ilk 5 ülke arasında yer almayı sürdürmektedir.