Halk kültürü alan araştırması; bir yörede/yerleşim biriminde yaşayan halkın geleneksel kültür unsurlarının bilimsel araştırma yöntem ve teknikleri uygulanarak; ses kayıt cihazı, video kamera ve fotoğraf makinesi gibi teknik cihazlar yardımıyla sesli, görüntülü ve yazılı olarak kayıt altına alınmasıdır.
Yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirilen araştırmalar; hayatın geçiş dönemleri (doğum, çocukluk çağı uygulamaları, sünnet, askere uğurlama, evlenme ve ölüm), halk mutfağı, el sanatları ve geleneksel meslekler (demircilik, bakırcılık, ahşap oymacılığı, çinicilik, telkâri vb.), Türk süsleme sanatları (ebru, hat, tezhip vb.), halk müziği, halk oyunları, çocuk oyun ve oyuncakları, halk edebiyatı, geleneksel tiyatro (karagöz, köy seyirlik oyunları, kukla vb.), halk mimarisi, dini bayramlar (Ramazan, Kurban), mevsimlik bayramlar (Nevruz, Hıdrellez vb.), halk takvimi ve meteorolojisi, halk hekimliği, halk baytarlığı, halk hukuku, inanışlar ve inançlar gibi alanlardaki geleneksel bilgi, birikim ve uygulamaları kapsamaktadır.
Halk kültürü alan araştırmaları, Genel Müdürlüğümüz bünyesinde ve Bakanlığımız taşra teşkilatında görev yapan, üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olmuş ve alanında uzmanlaşmış folklor araştırmacıları tarafından yapılmaktadır. Genel Müdürlüğümüzün yıllık faaliyet planları dâhilinde ekipler halinde veya bireysel olarak gerçekleştirilen araştırmalarda; ilgili yörenin kültür dokusunun bütün çeşitliliğiyle ortaya konabilmesi adına sosyal-kültürel yapı ile coğrafi şartların farklılıkları göz önünde bulundurularak yapılan planlama kapsamında derlemeler gerçekleştirilmektedir.
Halk kültürü alan araştırmalarında derlenen ham veriler (ses, görüntü, fotoğraf, yazılı belge vb.) folklor araştırmacıları tarafından değerlendirilerek “halk kültürü kümeleme kılavuzuna” göre tasnif edilir. Tasnifi yapılan ve Belge Değerlendirme Komisyonunca uygun görülen verilerin Genel Müdürlüğümüz Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezine kaydı yapılarak demirbaş numarası alması sağlanır. Bu sayede, geleneksel kültürümüze ait bilgi ve belgelerin hem kayıt altına alınması hem de kurum/kuruluş, uzman, araştırmacı ve akademisyenlerin hizmetine sunularak çeşitli platformlarda değerlendirilmesi sağlanır.