TAHSİN KALENDER (1928 - 2020)
(Taş Ustası)
Envanter Numarası: 02.0017
Yılı: 2012
Tahsin Kalender 1928 yılında Ahlât’ın Ergezen Mahallesinde dünyaya gelmiştir. Ahlât’ın köklü ailelerinden olan Kalenderoğulları ailesi mensubudur. 17 yaşından itibaren taş ustalığına adım atmıştır. Taşı çeşitli amaçlar için kullanılmak üzere işlemiş, yontmuş, süslemiş ve özellikle Anadolu-Türk mimarisinde kullanılan Ahlat Taş Ustalığı Geleneğinin bir temsilcisi olarak yetişmiştir. Zekâsı ve becerisi ile kısa sürede sivrilerek ustabaşılığa yükselen Kalender, meslek hayatı boyunca 500’ü aşkın yapı inşa etmiştir. İnşa ettiği yapılar arasında cami, çeşme, okul, değirmen, ahır, tandır evi, konut, minare, türbe gibi farklı yapı tipleri bulunmakta olup bunların neredeyse tamamı halen kullanılmaktadır. Tahsin Kalender doğup büyüdüğü Ahlat'ın dışında Bitlis, Erciş, Doğubayazıt gibi yerleşim merkezlerinde de ustalığını sürdürmüştür. Yapı ustası olması nedeniyle zaman içerisinde marangozluk bilgisini de edinen Kalender, ayrıca mezar taşı işlemeciliğiyle de uğraşmıştır.
11. yüzyılda Ahlat’ta filizlenmeye başlayan Anadolu-Türk mimarlık geleneğinin en önemli temsilcilerinden biri olan Tahsin Kalender, taş işçiliği ile ilgili yeni arayışlar ve tasarımlara açık bir sanat anlayışına sahip olmuştur. Bu yönleriyle onun tarafından inşa edilmiş olan yapılar özenli işçiliği, sağlamlığı ve estetiği ile diğerlerinden kesin olarak ayrılmaktadır.
Yaşamı boyunca çok sayıda usta yetiştirerek Ahlat Taş İşçiliği Geleneğinin yaşatılmasına önemli katkılar sağlayan Tahsin Kalender, 26 Kasım 2020 tarihinde vefat etmiştir.